Ślad węglowy Grupy PGE
Ślad węglowy jest jednym z kluczowych mierników wpływu przedsiębiorstwa na środowisko naturalne. Jego liczenie i zarządzanie danymi świadczy o dużej świadomości klimatycznej organizacji.
Ślad węglowy to całkowita suma emisji gazów cieplarnianych (dwutlenek węgla (), metan (CH4), podtlenek azotu (N2O), wodorofluorowęglowodory (HFCs), perfluorowęglowodory (PFCs), heksafluorek siarki (SF6)), wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez daną osobę, organizację, wydarzenie lub produkt.
Uproszczony schemat zakresów śladu węglowego w organizacji
Współpraca sektora na rzecz jednolitego podejścia do liczenia śladu węglowego
PGE Polska Grupa Energetyczna w kwietniu 2021 roku rozpoczęła aktywne i świadome działania na rzecz wdrożenia standardu obliczania śladu węglowego w Grupie PGE. Podjęte zostały zarówno działania wewnętrzne w Grupie PGE w ramach powołanego zespołu ds. liczenia śladu węglowego, jak i zewnętrzne – w ramach współpracy z Polskim Towarzystwem Elektrociepłowni Zawodowych (PTEZ), które zaowocowały opracowaniem wspólnego przewodnika do liczenia śladu węglowego dla branży energetycznej, przy wsparciu merytorycznym firmy Bureau Veritas. Przewodnik został opracowany zgodnie ze standardem ISO 14064 oraz GHG Protocol Standards i ma służyć obliczaniu śladu węglowego na różnym poziomie organizacji. Współautorami przewodnika, poza PGE Polską Grupą Energetyczną S.A., są m.in. przedstawiciele spółek z Grupy PGE, funkcjonujących w ramach segmentów Energetyka Konwencjonalna i Ciepłownictwo: PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, PGE Energia Ciepła oraz Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich . W prace nad tworzeniem przewodnika był zaangażowany również zespół ds. liczenia śladu węglowego w Grupie PGE.
Opracowany „Przewodnik jednolitego ujęcia śladu węglowego dla podmiotów sektora elektroenergetyki i ciepłownictwa” wraz z integralnym narzędziem IT służą do jednolitego ujęcia śladu węglowego dla podmiotów sektora elektroenergetyki i ciepłownictwa, w następującym zakresie:
- Zakres 1 – są to bezpośrednie emisje, trafiające do atmosfery z instalacji (urządzeń, pojazdów, maszyn, kotłów, instalacji), które są własnością organizacji lub pod jej kontrolą;
- Zakres 2 – są to emisje pośrednie związane z wykorzystaniem energii zużywanej przez przedsiębiorstwo do użytkowania obiektów, zarówno własnych, jak i dzierżawionych (energia elektryczna, ciepło, zimno, straty w transporcie i dystrybucji);
- Zakres 3 – są to pozostałe pośrednie emisje, które występują w całym łańcuchu wartości przedsiębiorstwa, tj. zakupy towarów i usług, podróże służbowe, dojazdy do i z pracy, dobra kapitałowe, itp.);
- emisje biogenicze – są to emisje związane są z naturalnym obiegiem węgla, wynikające ze spalania, fermentacji, rozkładu lub przetwarzania materiałów pochodzenia biologicznego.
Zakres 1 – emisje bezpośrednie
Przedsiębiorstwo raportujące
-
Spalanie paliw
-
Flota samochodowa organizacji
Zakres 2 – emisje pośrednie
Dane wejściowe
-
Zakup i użycie energii elektrycznej, ciepła i chłodu na własny użytek
Zakres 3 – emisje pośrednie
Dane wejściowe
-
Aktywa wynajęte
-
Dojazdy pracowników do/z pracy
-
Podróże służbowe (samochód, kolej, samolot)
-
Odpady powstałe w wyniku działalności
-
Emisje związane z energią i paliwami nieujęte w zakresie 1 i 2
-
Dobra kapitałowe
-
Zakup towarów i usług
Zakres 3 – emisje pośrednie
Dane wyjściowe
-
Transport i dystrybucja
-
Przetwarzanie sprzedanych produktów
-
Użytkowanie sprzedanych produktów
-
Postępowanie ze sprzedawanymi produktami po zakończeniu użytkowania
-
Aktywa wynajęte
-
Inwestycje
Na bazie dotychczasowych prac w ramach PTEZ oraz współpracy z kluczowymi spółkami Grupy PGE, w 2022 roku została przyjęta Procedura ogólna obliczania śladu węglowego w Grupie Kapitałowej PGE. Celem procedury jest wsparcie zarządzania biznesowego poprzez wprowadzenie standardu i zapewnienie jednolitych zasad postępowania przy obliczaniu śladu węglowego w spółkach Grupy Kapitałowej PGE na potrzeby raportowania kwestii klimatycznych i zrównoważonego rozwoju.
Procedura ta określa w szczególności:
Sposoby ustalania granic organizacyjnych dla liczenia śladu węglowego oraz konsolidacji danych dotyczących emisji gazów cieplarnianych
Identyfikacji i ustalania granic operacyjnych dla poszczególnych zakresów (zakres 1, zakres 2, zakres 3) oraz emisji biogenicznych w ramach obliczenia śladu węglowego
Określa granice istotności dla obliczenia śladu węglowego
Kluczowe w tym procesie było przygotowanie spółek i ich przeszkolenie, w szczególności w zakresie identyfikacji źródeł emisji, ich klasyfikacji i odpowiedniego przeliczenia na ekwiwalent emisji z zastosowaniem dostępnego i określonego wskaźnika emisji właściwego na dany rok sprawozdawczy przy użyciu dedykowanego narzędzia IT. W kolejnych latach istotne będzie obliczanie śladu węglowego za dany rok sprawozdawczy w oparciu o zaktualizowane wskaźniki emisji właściwe na dany rok kalendarzowy. Planuje się, że w miarę większej dostępności danych w szczególności w zakresie dostępnych wskaźników emisji dla poszczególnych źródeł emisji oraz ciągłego rozwoju dojrzałości organizacji, proces ten będzie usprawniany w kolejnych latach. Jednocześnie, umożliwi to wypracowanie szczegółowych celów redukcji emisji.
Wielkość śladu węglowego Grupy PGE
Grupa PGE po raz pierwszy obliczyła ślad węglowy w ramach pilotażu za rok 2020.
Podchodząc jednak odpowiedzialnie do liczenia danych i uzyskania wyników porównywalnych w ramach sektora, jako rok bazowy traktuje dane za rok 2021, w którym ślad węglowy był liczony na podstawie podręcznika wypracowanego w ramach współpracy z PTEZ oraz procedury ogólnej obliczania śladu węglowego w Grupie Kapitałowej PGE. Przyjęta w nim metoda jest spójnym podejściem do liczenia śladu w sektorze elektroenergetycznym w kraju.
Wielkość emisji gazów cieplarnianych za 2023 rok została obliczona dla kluczowych spółek z Grupy PGE, których działalność jest istotna i wpływa w sposób znaczący na wielkość śladu węglowego, szczególnie w zakresie emisji bezpośrednich w ramach zakresu 1 oraz biorąc pod uwagę wysokość opłat za korzystanie ze środowiska oraz za usługi wodne.
Ślad węglowy został obliczony w pełnym zakresie i obejmował następujące, decydujące pod względem generowania śladu węglowego, spółki z Grupy PGE:
- PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna,
- PGE Energia Ciepła,
- Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA,
- PGE Toruń,
- Elektrociepłownia Zielona Góra,
- PGE Energia Odnawialna,
- PGE Dystrybucja,
- PGE Ekoserwis,
- PGE Obrót,
- PGE Energetyka Kolejowa S.A.
- PGE Energetyka Kolejowa Obsługa Sp. z o.o.
- PGE Energetyka Kolejowa Holding Sp. z o.o.
- PGE Energetyka Kolejowa CUW Sp. z o.o.
- PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.,
- PGE Baltica,
- PGE Systemy,
- PGE Dom Maklerski.
Dane obliczeniowe śladu węglowego na poziomie Grupy PGE w podziale na poszczególne zakresy emisji oraz emisje biogeniczne (nie wliczane do śladu węglowego):
Ślad węglowy Grupy PGE (t CO2e) | 2023 | 2022 | 2021 |
---|---|---|---|
Zakres 1 | |||
Paliwa, w tym: | 56 551 970 | 69 370 331 | 70 169 857 |
– węgiel brunatny | 34 422 711 | 45 581 652 | 42 692 766 |
– węgiel kamienny | 19 713 698 | 22 018 088 | 25 083 918 |
– gaz ziemny | 1 919 481 | 1 331 587 | 1 954 130 |
– pozostałe paliwa | 496 081 | 439 363 | 439 043 |
Emisje procesowe | 655 104 | 807 646 | 764 718 |
Czynniki chłodnicze i inne gazy | 169 958 | 210 809 | 51 836 |
Łącznie zakres 1 | 57 377 033 | 70 389 145 | 70 986 410 |
w tym emisje objęte systemem EU-ETS (%) | 99,3 | 99,5 | 99,7 |
Zakres 2 Market-based1, w tym: | 2 144 977 | 2 196 571 | 2 183 395 |
Straty energii elektrycznej na przesyle i dystrybucji | 1 279 482 | 1 322 593 | 1 379 892 |
Zakupiona energia elektryczna na potrzeby własne | 819 748 | 828 318 | 759 699 |
Zakupiona energia cieplna na potrzeby własne | 45 746 |
45 660 | 43 804 |
Zakres 2 Location-based2 | 2 145 271 | 2 196 976 | 2 183 836 |
Zakres 2 | |||
Kat. 3. Emisje związane z energią i paliwami | 22 018 550 | 23 116 540 | 22 191 648 |
Kat. 1. Zakupione dobra i usługi | 1 136 201 | 497 790 | 821 824 |
Kat. 10. Przetwarzanie sprzedanych produktów | 802 389 | 756 132 | 755 065 |
Kat. 2. Dobra kapitałowe | 291 202 | 252 844 | 508 996 |
Kat. 4. Upstream – transport i dystrybucja | 542 599 | 329 133 | 259 805 |
Kat. 5. Odpady powstałe w wyniku działalności | 169 011 | 84 809 | 75 014 |
Kat. 11. Użytkowanie sprzedanych produktów | 104 237 | 40 640 | 74 949 |
Kat. 7. Dojazdy pracowników do pracy | 41 288 | 39 041 | 34 965 |
Kat. 6. Podróże służbowe | 434 | 635 | 158 |
Łącznie zakres 3 | 25 105 913 | 25 117 565 | 24 722 424 |
Łącznie zakres 1+ zakres 2+zakres 3 Market-based | 84 627 922 | 97 703 281 | 97 892 230 |
Łącznie zakres 1+ zakres 2+zakres 3 Location-based | 84 628 217 | 97 703 685 | 97 892 671 |
Emisje biogeniczne | 780 713 | 390 463 | 687 876 |
- 1 Zakres 2 Market-based – emisja wynikająca ze zużycia zakupionej energii elektrycznej, liczona na podstawie wskaźnika publikowanego przez konkretnego sprzedawcę energii. ↩︎
- 2 Zakres 2 Location-based – emisja w Zakresie 2, wynikająca ze zużycia zakupionej energii elektrycznej. Liczona jest na podstawie wskaźnika średniego dla Polski, co przedstawia faktyczną wielkość emisji powstałych na terenie kraju. Wskaźnik ten jest publikowany na stronach KOBiZE. ↩︎
W 2023 roku nastąpiła redukcja śladu węglowego względem roku 2021 o 13,55 proc., pomimo włączenia w struktury Grupy segmentu Energetyka Kolejowa. W zakresie 1 nastąpiła znacząca redukcja o 19,2 proc., w zakresie 2 o 1,8 proc. Za 72,5 proc. obliczonego śladu węglowego Grupy PGE odpowiada energetyka konwencjonalna. Zakres 3 stanowi ok. 29,7 proc. całego śladu węglowego rozumianego jako suma zakresu 1, zakresu 2, zakresu 3.
↓ 13,55 %
nastąpiła w 2023 roku redukcja śladu węglowego względem roku 2021
↓ 19,2 %
nastąpiła znacząca redukcja śladu węglowego w zakresie 1
↓ 1,8 %
nastąpiła redukcja śladu węglowego w zakresie 2
Emisje gazów cieplarnianych w poszczególnych zakresach [tCO2e]
Metodologia i wskaźniki emisji
Dane dotyczące działalności organizacji są monitorowane zgodnie z wdrożonym procesem obliczania śladu węglowego w Grupie PGE.
Obliczenia wielkości emisji zostały przygotowane zgodnie ze standardami:
- The Greenhouse Gas Protocol A Corporate Accounting and Reporting Standard Revised Edition-GHG Protocol Scope 2 Guidance,
- Corporate Value Chain (Scope 3) Accounting and Reporting Standard.
Osobno zostały zidentyfikowane i zaraportowane emisje pochodzenia biogenicznego. Jako kryterium konsolidacji przyjęto kontrolę operacyjną lub/i finansową w Grupie Kapitałowej, co oznacza, że 100 proc. emisji spółek przypisano Grupie PGE.
Źródłami wskaźników emisji były publikacje następujących baz danych:
Krajowy Ośrodek Bilansowania
i Zarządzania Emisjami
(KOBiZE)
Baza danych DEFRA
(Department for Environment, Food & Rural Affairs)
European Environment Agency
(EEA)
Ecoinvent 3.6. Współczynniki GWP
(Global Warming Potential factor) dla czynników chłodniczych przyjęto zgodnie
z 5 Raportem IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change)
Dzięki zastosowaniu jednorodnych zasad podejścia do liczenia śladu węglowego, dane będą możliwe do porównania w ramach sektora.