Budowa mocy gazowych
Transformacja energetyczna w kierunku zeroemisyjności to proces długotrwały, szczególnie w przypadku krajów takich jak Polska, w których energetyka oparta była w dużej mierze na paliwie węglowym – moce gazowe będą ważnym etapem przejściowym w tym procesie.
W ramach realizacji celu strategicznego polegającego na uzyskaniu zeroemisyjności w roku 2050, zakładany jest okres przejściowy, w którym jako paliwo będzie wykorzystywany m.in. gaz ziemny. Inwestycje w moce oparte na gazie ziemnym wpisują się w strategię Grupy PGE i wynikają z konieczności bilansowania systemu wraz z rosnącą rolą i niedoborem elastycznych mocy wytwórczych w Polsce. Od I kwartału 2024 roku Grupa PGE wyodrębnia w swojej działalności dedykowany segment Energetyki Gazowej. Moce w segmencie będą pochodzić z dwóch realizowanych obecnie projektów inwestycyjnych: budowy dwóch bloków w Gryfinie (PGE Gryfino 2050) oraz budowy nowej jednostki w Elektrowni Rybnik (Rybnik 2050).
PGE Gryfino 2050 – bloki gazowo-parowe przy Elektrowni Dolna Odra
Dwa bloki gazowo-parowe przy Elektrowni Dolna (Projekt Gryfino 2050) – każdy o mocy 683 brutto – to projekt o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki. Umowa na realizację inwestycji została zawarta z General Electric Global Services GmbH, Polimex Mostostal S.A. i General Electric International Inc (obecnie GE Vernova LLC) w styczniu 2020 r. Wartość kontraktu wyniosła 3,7 mld zł netto, a wartość 12-letniej umowy serwisowej – ponad 1 mld zł. Powstające jednostki będą największą i najnowocześniejszą elektrownią gazową w Polsce. Inwestycja zostanie oddana do eksploatacji w drugiej połowie 2024 r., a nowe jednostki zasilane gazem zastąpią wygaszane moce węglowe przyczyniając się do stopniowej dekarbonizacji wytwarzania energii elektrycznej w Polsce.
Moce nowej Elektrowni Dolna Odra uzyskały 17-letni kontrakt w aukcji głównej rynku mocy. Będą spełniały rygorystyczne normy środowiskowe dotyczące emisyjności.
Obecnie średnia emisyjność wytwarzania energii w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym wynosi około 0,67 tony /. W nowych blokach emisyjność będzie poniżej 0,35 tony /. Uruchomienie nowych bloków pozwoli więc na ograniczenie emisji
o ok. 2-3 mln ton rocznie. Nowe bloki wyprodukują energię elektryczną równą zapotrzebowaniu ok. 2,5 mln gospodarstw domowych.
Budowa dwóch nowych bloków gazowych pozwoli na odtworzenie potencjału wytwórczego elektrowni Dolna Odra. Inwestycja w nowoczesne instalacje opalane gazem stanowi gwarancję długoterminowego funkcjonowania elektrowni, która odgrywa strategiczną rolę w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym jako jedyny wytwórca systemowy dla północno-zachodniego obszaru Polski.
0,35 tony CO2/MWh
maksymalna emisyjność nowych bloków
2-3 mln ton CO2
rocznie to efekt ograniczenia emisji po uruchomieniu nowych bloków
Lokalizacja nowych bloków pozwoli na wykorzystanie potencjału dostaw paliwa gazowego z pobliskiego terminala LNG w Świnoujściu oraz wykorzystanie potencjału gazociągu Baltic Pipe, oddanego do eksploatacji pod koniec 2022 roku. Przyłączenie do sieci gazowej zapewnione zostało dzięki umowie z GAZ-SYSTEM zawartej w marcu 2020 r. – inwestycja wiązała się z wybudowaniem ok. 63 km gazociągu i stacji gazowej.
W roku 2023 przeprowadzono prace rozruchowe poszczególnych instalacji. W obszarze budowy przyłącza gazowego prace zostały zakończone – w lipcu 2023 roku nastąpił odbiór eksploatacyjny gazociągu, a we wrześniu 2023 roku gazociąg został nagazowany. W listopadzie 2023 roku z wynikiem pozytywnym zakończono proces chemicznego czyszczenia instalacji bloku 9, natomiast w grudniu 2023 roku taki sam proces rozpoczął się na instalacji bloku 10. W styczniu 2024 roku z wynikiem pozytywnym zakończono proces chemicznego czyszczenia (tzw. trawienia) instalacji bloku 10. W lutym 2024 roku zakończono przygotowanie do rozruchu bloku 9. 27 lutego 2024 roku nastąpił pierwszy zapłon Turbiny Gazowej Bloku nr 9 (TG9), natomiast pierwszą synchronizację z Krajowym Systemem Elektorenergetycznym () przeprowadzono 4 marca 2024 roku. Przeprowadzono także ruch regulacyjny bloku nr 9 oraz zakończono prace przygotowawcze do pierwszego rozpalenia bloku nr 10. W maju 2024 roku przeprowadzono pierwszą synchronizację bloku nr 10 z . 14 sierpnia 2024 r. blok nr 9 został przekazany do eksploatacji.
Po oddaniu do eksploatacji bloki w PGE Gryfino 2050 znajdą się w czołówce najbardziej nowoczesnych elektrowni gazowych w Europie.
Nowe bloki będą się charakteryzować wysoką elastycznością, co ma istotne znaczenie ze względu na dużą moc zainstalowaną lądowych farm wiatrowych na Pomorzu oraz planowanych nowych mocy w morskich farmach wiatrowych.
Rybnik 2050 – Budowa nowego bloku gazowo – parowego w Elektrowni Rybnik
9 lutego 2023 r. PGE Polska Grupa Energetyczna podpisała umowę z konsorcjum w składzie Polimex Mostostal i Siemens Energy na budowę bloku gazowo – parowego o mocy 882 w Rybniku. Oprócz umowy na generalną realizację inwestycji, dotyczącej budowy bloku o wartości ok. 3 mld złotych netto, zawarta została także wieloletnia umowa serwisowa o wartości ponad 0,76 mld zł netto. Nakłady inwestycyjne projektu częściowo – w kwocie ok. 0,88 mld zł – będą sfinansowane ze środków pozyskanych w ramach emisji akcji serii E PGE Polskiej Grupy Energetycznej, która miała miejsce w I połowie 2022 roku.
Nowa jednostka gazowa w Rybniku zastąpi cztery wyłączane z eksploatacji bloki węglowe o łącznej mocy 900 w istniejącej Elektrowni Rybnik. Oddanie bloku do eksploatacji planowane jest na grudzień 2026 roku.
Blok gazowo – parowy w Rybniku będzie największym i najbardziej sprawnym blokiem tego typu w Polsce i jednym z największych w Europie.
Inwestycja będzie spełniała najbardziej restrykcyjne limity emisyjne, wynikające z konkluzji dla bloków gazowo-parowych. Emisja pyłu i tlenków siarki zostanie ograniczona niemal do zera, co istotnie wpłynie na jakość powietrza w regionie rybnickim. Wskaźnik emisyjności nowego bloku jest trzykrotnie niższy niż dla bloków węglowych klasy 200 i wynosi 320 g na wytworzonej energii elektrycznej.
Nowy blok gazowo-parowy będzie miał możliwość współspalania wodoru w paliwie gazowym. Blok będzie chłodzony w układzie otwartym, czyli wodą ze Zbiornika Rybnickiego, co wpłynie pozytywnie na istniejący ekosystem. Zastosowane rozwiązania technologiczne zapewnią zgodność z założeniami gospodarki obiegu zamkniętego.
W grudniu 2022 roku blok gazowo-parowy w Rybniku uzyskał 17-letni kontrakt w aukcji głównej rynku mocy, który zacznie obowiązywać od 2027 r.
Niskoemisyjny projekt budowy bloku CCGT o mocy 882 MW w Elektrowni Rybnik dobrze wpisuje się w założenia dekarbonizacji sektora energetycznego:
- Odbudowa mocy wytwórczej w Rybniku
- Niskoemisyjna jednostka, bilansująca zwiększające się moce OZE
- Spełnienie wymogów niskoemisyjnej jednostki (konkluzje BAT)
- Niższe ryzyko środowiskowe – jednostka, którą będzie można dostosować do ostrzejszych wymogów środowiskowych w przyszłości
- Sprawiedliwa transformacja – zapewnienie miejsc pracy przy nowej jednostce
Jednostki gazowe charakteryzują się niższą emisyjnością CO2 względem jednostek węglowych, a co za tym idzie niższą ekspozycją na zmianę cen uprawnień do emisji
Specyfikacja nowej jednostki
882 MW moc elektryczna
~64%
sprawność elektryczna
~320 vs 900 kg/MWh1
emisji CO2
17 lat
wsparcia z Rynku Mocy
2027 r.
pierwszy rok udziału jednostki w Rynku Mocy
- Nowoczesna wysokosprawna energetyka konwencjonalna
- Moc jednostki służąca do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego
- Potencjalna możliwość współspalania wodoru
- 1 Emisyjność dla jednostki węglowej
9 października 2023 roku wykonawca formalnie przejął częściowo teren budowy, co pozwoliło rozpocząć prace przygotowawcze. 12 marca 2024 roku Prezydent Miasta Rybnik wydał decyzję dot. pozwolenia na budowę (PnB) dla bloku gazowo-parowego. Po uzyskaniu PnB wykonawca rozpoczął właściwe prace budowalne przygotowujące do wykonania fundamentów pod główny budynek bloku. Wykonawca realizuje zamówienia głównych elementów budowy elektrowni (turbozespołu, kotłowni, urządzeń pomocniczych) oraz zawierane są umowy z kolejnymi podwykonawcami prac i urządzeń.