32.2 Projekt wydzielenia wytwórczych aktywów węglowych

W dniu 1 marca 2022 roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie przyjęcia dokumentu „Transformacja sektora elektroenergetycznego w Polsce. Wydzielenie wytwórczych aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa”. Zgodnie z dokumentem proces wydzielania aktywów miał przyjąć formułę nabycia przez Skarb Państwa od PGE S.A., ENEA S.A., TAURON Polska Energia S.A. oraz ENERGA S.A. wszystkich aktywów związanych z wytwarzaniem energii w elektrowniach zasilanych węglem kamiennym i brunatnym, w tym spółek serwisowych świadczących usługi na ich rzecz. W związku z nierozerwalnością kompleksów energetycznych zasilanych węglem brunatnym wśród nabywanych aktywów znajdowały się również kopalnie węgla brunatnego. Projekt nie obejmował swoim zakresem aktywów związanych z wydobyciem węgla kamiennego Aktywa ciepłownicze w związku z planowanymi ich modernizacjami w kierunku źródeł nisko i zeroemisyjnych również nie były przedmiotem planowanej transakcji. Projekt przewidywał, że wydzielenie aktywów z grup energetycznych nastąpi poprzez nabycie akcji poszczególnych spółek bezpośrednio przez Skarb Państwa a następnie ich konsolidację poprzez wniesienie akcji poszczególnych spółek na podwyższenie kapitału PGE GiEK S.A.
Rolą planowanej Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego miało być działalnie w formie spółki holdingowej skupionej wokół PGE GiEK S.A., gdzie spółki nabywane od ENEA, Tauron i Energa byłyby spółkami zależnymi wchodzącymi w skład jej grupy kapitałowej.
Planowano że NABE będzie podmiotem w pełni samowystarczalnym, tj. będzie w stanie zapewnić sobie samodzielnie lub – w okresie przejściowym – na bazie zawieranych umów z podmiotami zewnętrznymi, w tym ze spółkami, z których wydzielane są aktywa, wszystkie niezbędne do niezakłóconego działania funkcje wewnętrzne i zewnętrzne, tj. HR, IT, zakupy, trading.
Według założeń dokumentu, po wydzieleniu wytwórczych aktywów węglowych koncerny energetyczne skupią się na rozwijaniu swojej działalności w oparciu o posiadane aktywa w obszarze dystrybucji, ciepłownictwa, obrotu oraz wytwarzania energii w nisko- i zeroemisyjnych źródłach.
Rolą NABE miało być zapewnienie niezbędnego bilansu mocy w systemie energetycznym. NABE miało skupić się na inwestycjach utrzymaniowych i modernizacyjnych niezbędnych do utrzymania sprawności eksploatowanych bloków węglowych, w tym zmierzających do ograniczenia emisyjności eksploatowanych jednostek.

Korzyści wynikające ze sprzedaży aktywów węglowych

Zaniechanie działalności w obszarze energetyki konwencjonalnej opartej na spalaniu węgla wynika ze strategii Grupy Kapitałowej PGE, opublikowanej 19 października 2020 roku, która zakłada neutralność klimatyczną do roku 2050. Wydzielenie aktywów węglowych przyniesie wymierne korzyści dla Grupy między innymi w następujących obszarach:

• większy i korzystniejszy dostęp do źródeł finansowania dłużnego i kapitałowego, niższe koszty finansowania;
• większy i korzystniejszy dostęp do rynku ubezpieczeniowego;
• mniejsze zapotrzebowaniem na gotówkę na zabezpieczenie kosztów emisji CO₂ oraz zapasów surowców produkcyjnych;
• uwolnienie limitów kredytowych w instytucjach finansujących w wyniku redukcji zapotrzebowania na uprawnienia EUA;
• zwiększenie możliwości wykorzystania środków finansowych na inwestycje w sieci dystrybucyjne i zielone technologie, cechujące się wyższą stopą zwrotu;
• ograniczenie ryzyka ekspozycji na cenę uprawnień do emisji CO₂.

Wszystkie powyższe działania w ocenie Zarządu spowodują zwiększenie atrakcyjności Spółki dla akcjonariuszy.

Działania w zakresie wydzielenia wytwórczych aktywów węglowych

23 lipca 2021 roku PGE S.A, ENEA S.A., TAURON Polska Energia S.A. i ENERGA S.A. zawarły ze Skarbem Państwa porozumienie dotyczące współpracy w procesie wydzielenia aktywów energetyki węglowej i ich integracji w NABE.
W dniu 14 lipca 2023 roku PGE S.A. otrzymała od Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Aktywów Państwowych propozycję niewiążącego dokumentu podsumowującego warunki transakcji nabycia przez Skarb Państwa wszystkich posiadanych akcji PGE GiEK S.A. W dniu 10 sierpnia 2023 roku PGE S.A. oraz Minister Aktywów Państwowych podpisali dokument podsumowujący kluczowe warunki transakcji nabycia przez Skarb Państwa akcji spółki PGE GiEK S.A. celem utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego.
Realizacja transakcji sprzedaży PGE GiEK S.A. do Skarbu Państwa była uzależniona od spełnienia szeregu warunków zawieszających. Do dnia sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego powyższe warunki zawieszające nie zostały spełnione. Dodatkowo w lutym 2024 roku Rada Ministrów wycofała z Sejmu projekt ustawy o zasadach udzielania przez Skarb Państwa gwarancji za zobowiązania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego.

Aktualny status projektu i ujęcie aktywów związanych z PGE GiEK S.A. w sprawozdaniu finansowym

Zdaniem GK PGE na dzień sprawozdawczy nie są spełnione warunki MSSF 5 dotyczące działalności przeznaczonej do zbycia odnośnie aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów dla opisywanych jednostek węglowych. W szczególności na dzień sprawozdawczy występuje istotna niepewność co do możliwości kontynuowania projektu w jego obecnym kształcie (w tym niepewność dotycząca utrzymania warunków finansowych).
W konsekwencji na dzień 31 grudnia 2023 roku aktywa związane z PGE GiEK S.A. nie są przeklasyfikowane do działalności zaniechanej. PGE S.A. nie dokonywała również korekt doprowadzających wartość aktywów związanych z PGE GiEK S.A. do wartości, które są wymagane przez MSSF 5. Wartości aktywów, zobowiązań, przychodów, kosztów oraz wyników segmentu Energetyka Konwencjonalna, przedstawiające dane spółki PGE GiEK S.A. oraz podmiotów od niej zależnych, zostały zaprezentowane w nocie 6.1 niniejszego sprawozdania finansowego.
Jak opisano w nocie 3.1 niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, na dzień 30 listopada 2023 roku przeprowadzone zostały testy z tytułu uraty wartości aktywów trwałych. W wyniku testów dokonano odpisów aktywów trwałych segmentu Energetyka Konwencjonalna w wysokości 8,4 mld PLN brutto. W efekcie wartość księgowa konsolidowanych aktywów netto PGE GiEK S.A. i spółek zależnych na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosi 1.814 mln PLN. Dokonano również całkowitego odpisu wartości księgowej akcji PGE GiEK S.A. w jednostkowym sprawozdaniu finansowym. Wartość odpisu wyniosła 11,7 mld PLN. Odpis ten nie miał wpływu wynik finansowy wykazany w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Kontynuacja projektu, jak również jego ewentualny docelowy kształt oraz harmonogram zależy od decyzji rządowych. Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie zapadły dalsze ustalenia dotyczące aktywów węglowych i ich przyszłości w ramach Grupy Kapitałowej PGE.