Bezpieczeństwo energetyczne
Dbałość o bezpieczeństwo energetyczne ma wiele wymiarów: dotyczy zarówno bieżących działań operacyjnych jak i długoterminowych planów inwestycyjnych.
Do zapewnienia bezpieczeństwa angażowane są jednostki wytwórcze z segmentu Energetyki Konwencjonalnej, Ciepłownictwa oraz z segmentu Energetyki Odnawialnej. Istotną rolę odgrywa także segment Dystrybucji.
Podstawa systemu energetycznego
Zaangażowanie jednostek wytwórczych w Krajowym Systemie Energetycznym zależy od popytu na energię, który waha się w ciągu doby i zmienia sezonowo. Operator Systemu Przesyłowego wydaje jednostkom wytwórczym dyspozycje pracy lub postoju zgodnie z zasadą angażowania w pierwszej kolejności jednostek o jak najniższym koszcie zmiennym. Wraz ze wzrostem popytu operator angażuje kolejne (coraz droższe) jednostki wytwórcze, przez co rośnie hurtowa cena energii.
Grupa PGE posiada w swoim portfelu jednostki wytwórcze działające na węglu brunatnym, które dzięki przewadze kosztowej i dostępowi do własnego paliwa angażowane są przez operatora również w godzinach pozaszczytowych, w praktyce całą dobę i cały tydzień, co odpowiednio przekłada się na wolumen produkcji i ekonomię skali działania kompleksów wytwórczych.
Dlatego dyspozycyjność aktywów wytwórczych PGE bezpośrednio wpływa na bezpieczeństwo energetyczne i konkurencyjną cenę energii dla polskiej gospodarki.
Regulacyjne Usługi Systemowe (RUS)
Flota wytwórcza Grupy PGE rozmieszczona jest na terytorium całego kraju, dzięki czemu jesteśmy ważnym partnerem dla Operatora Systemu Przesyłowego. Rolą Operatora jest bilansowanie systemu, czyli równoważenie zapotrzebowania na energię elektryczną z jej dostawami.
Najważniejsze usługi systemowe świadczone przez PGE na rzecz
Operatora Systemu Przesyłowego w 2023 r.
Realokacja mocy, czyli zapewnienie efektywnej pracy jednostek wytwórczych w Krajowym Systemie Energetycznym
Wykorzystanie Elektrowni Szczytowo-Pompowych (ESP) do zapewnienia równowagi bilansu mocy oraz parametrów jakościowych energii. Elektrownie szczytowo-pompowe uruchamiane są na polecenie Operatora. W zależności od potrzeb mogą one generować energię lub ją pobierać.
Redukcja popytu – jeżeli w systemie wystąpi niedostatek mocy lub brak wymaganych rezerw, Operator może sięgnąć po redukcję strony popytowej. Polega to na umownym ograniczeniu poboru energii przez energochłonnych odbiorców (np. przez kopalnie węgla brunatnego).
1 715 mln PLN
przychody Grupy PGE z tytułu regulacyjnych usług systemowych w 2023 roku
Przychody te stanowią stabilną część przychodów uzyskiwanych przez Grupę, a wraz z rozpoczęciem działalności rynku mocy ich rola jeszcze wzrasta. Tym samym ekspozycja PGE na rynku energii elektrycznej staje się relatywnie niższa.
Rynek mocy
Rynek mocy w Polsce rozpoczął funkcjonowanie w roku 2021. W listopadzie i grudniu 2018 odbyły się 3 aukcje mocy – na okresy rozpoczynające się w latach 2021, 2022, 2023. W grudniu 2019 miała miejsce aukcja główna na rok 2024, w grudniu 2020 aukcja główna na rok 2025, w grudniu 2021 aukcja główna na rok 2026, w grudniu 2022 aukcja główna na rok 2027 a w grudniu 2023 aukcja główna na ro 2028. W marcu 2020, 2021, 2022 i 2023 roku odbyły się ponadto aukcje dodatkowe – dotyczące dostaw, odpowiednio na poszczególne kwartały roku 2021, 2022, 2023 i 2024.
W wyniku powyższych aukcji Grupa PGE zawarła umowy zabezpieczając przychody na poziomie ponad 2,5 mld PLN rocznie przez okres 8 lat (lata 2021-28). Wieloletnie kontrakty mocowe dotyczą jednostek nowych (nowe bloki elektrowni Opole, Turów, Dolna Odra oraz Rybnik) lub modernizowanych. Nowe jednostki węglowe (Opole, Turów) korzystają z 15-letnich kontraktów mocowych. Jednostki niskoemisyjne (jak Dolna Odra czy Rybnik) korzystają z przedłużenia zakontraktowanego okresu dostaw mocy o 2 lata do 17 lat.
Znaczenie rynku mocy dla naszych inwestycji
Grupa PGE jest zaangażowana w projekty długoterminowe. Budowa nowych mocy wytwórczych i ich dywersyfikacja to jedne z głównych założeń strategii Grupy.
Opłacalność inwestycji w aktywa wytwórcze nie może opierać się wyłącznie na wolumenie wyprodukowanej energii, ale wymaga dodatkowego systemu wsparcia.
Rozwiązaniem jest rynek mocy, w którym jednostki wytwórcze otrzymują wynagrodzenie nie tylko za wolumen wyprodukowanej energii, ale także za gotowość jej dostarczenia. Uzyskanie 17-letniego wsparcia dla budowy nowych mocy gazowych w Elektrowni Dolna Odra oraz w Elektrowni Rybnik pozwoli na uzyskanie korzystnej stopy zwrotu z inwestycji, przy jednoczesnej gwarancji stabilnych przychodów.
Dystrybucja energii
Nie mniej istotne od produkcji energii elektrycznej jest jej dostarczenie do klienta. Jako Operator Systemu Dystrybucyjnego odpowiadamy za niezawodność dostaw energii we wschodniej i centralnej części kraju. Dostarczamy energię do klienta końcowego za pośrednictwem sieci wysokiego, średniego i niskiego napięcia.
Dbałość o bezpieczeństwo energetyczne oznacza przede wszystkim bieżące utrzymanie sieci dystrybucyjnej w dobrym stanie, prowadzenie niezbędnych modernizacji, ale również niezwłoczne usuwanie awarii powstałych na skutek działania sił przyrody.
Dążymy do tego, aby przerwy w dostawach energii były jak najkrótsze i występowały jak najrzadziej.
Jakość usług dystrybucyjnych mierzymy za pomocą powszechnie używanych wskaźników SAIDI i SAIFI:
- System Average Interruption Duration Index – wskaźnik przeciętnego (średniego) systemowego czasu trwania przerwy wyrażony w minutach na odbiorcę na rok.
- System Average Interruption Frequency Index – wskaźnik przeciętnej (średniej) systemowej częstości (liczby) przerw, stanowiący liczbę odbiorców narażonych na skutki wszystkich tych przerw w ciągu roku podzieloną przez łączną liczbę obsługiwanych odbiorców.
Prezes URE wymaga od operatorów sieci dystrybucyjnych systematycznej popraw wskaźników jakościowych, uzależniając od tego wysokość przychodu regulowanego. Proces taryfowy przewiduje możliwość korekty wynagrodzenia operatorów sieci ze względu na obiektywne trudności wywołane przez warunki atmosferyczne.
W latach 2019 -2023 wskaźniki i oraz czas przyłączania nowych klientów do sieci kształtowały się następująco.
SAIDI (w minutach/odbiorcę)
SAIFI (liczba przerw na odbiorcę)
Czas przyłączenia (w dniach)
PGE dba o wzrost niezawodności dostaw oraz obniżenie wskaźników i i podejmuje wiele działań powodujących szybsze, a zarazem skuteczniejsze usuwanie awarii. W 2023 roku wskaźnik jest mniejszy w stosunku do roku 2022 o 182 min/odb., a wskaźnik zmniejszył się o 0,91 szt./odb. Wzrost liczby oraz zakresu prac inwestycyjnych wpłynął na wydłużenie o ok. 6 min/odb. przeciętnego czasu trwania przerw planowych dla dostaw energii w porównaniu z rokiem ubiegłym. Obniżenie wskaźników i w 2023 roku wynika m.in. z efektów z realizacji zadań inwestycyjnych w głównej mierze Programu Kablowania Sieci SN (PK30), a także szeregu innych zadań poprawiających niezawodność sieci oraz zwiększenie pewności zasilania, zarówno dla gospodarstw domowych, jak i dla firm.
Dodatkowo ważnym aspektem jest to, że rok 2023 był łagodniejszy, jeśli chodzi o warunki pogodowe w Polsce w porównaniu do lat ubiegłych. Negatywny wpływ pogody był zauważalny głównie w styczniu, lutym, sierpniu, październiku, listopadzie i grudniu, gdzie wskaźniki awaryjności znacząco rosły w wyniku skrajnych niekorzystnych warunków atmosferycznych, takich jak: szadź, oblodzenie, intensywne opady śniegu i porywisty wiatr.
Wpływ wojny na terytorium Ukrainy na działalność Grupy PGE i bezpieczeństwo energetyczne kraju
GK PGE jest największą grupą energetyczną w Polsce.
>40 %
zapotrzebowania na energię elektryczną w kraju zabezpieczają jednostki Grupy
>5,5 mln
klientów obsługują jednostki Grupy w segmencie Obrót
<40 %
terytorium Polski obejmuje obszar dystrybucyjny Grupy PGE
Z tego względu działalność Grupy ma szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Kluczowe dla Grupy PGE jest zabezpieczenie ciągłości działania elektrowni i elektrociepłowni oraz infrastruktury dystrybucyjnej, tak aby zapewnić nieprzerwane dostawy energii elektrycznej i ciepła do mieszkańców, instytucji i przedsiębiorstw.
W związku z sytuacją w Ukrainie, na szczeblu centralnym Grupy PGE, został powołany Zespół Kryzysowy, którego celem jest stałe monitorowanie zagrożeń i identyfikacja potencjalnych ryzyk. W ramach prac Zespołu prowadzony jest monitoring obejmujący bezpieczeństwo wytwarzania i dostaw energii elektrycznej oraz ciepła, ochronę infrastruktury krytycznej oraz informatycznej. Do zadań Zespołu należy również podejmowanie działań minimalizujących ryzyko wystąpienia sytuacji kryzysowej, przygotowanie spółek w Grupie na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowej oraz planowanie, organizacja i koordynowanie prac zapewniających ciągłość działania Spółki i Grupy PGE.
W aktualnej sytuacji geopolitycznej znacząco wzrosło również znaczenie cyberbezpieczeństwa. W Grupie PGE zostały wdrożone specjalne procedury monitorowania sieci teleinformatycznych z uwagi na wzmożoną działalność grup przestępczych, mającą na celu atak na systemy ICT oraz OT. Regularnie identyfikowane są incydenty: wyłudzenie informacji, próby zainstalowania złośliwego oprogramowania oraz ataki DDoS (Distributed Denial of Service). Wdrażane są zabezpieczenia adekwatne do zmieniającego się ryzyka.
Ochrona fizyczna obiektów Grupy także została wzmocniona.
