Sprawiedliwa transformacja
Grupa PGE jako największa grupa elektroenergetyczna w Polsce ma bezpośredni i znaczący wpływ na społeczeństwo. Jest gwarantem niezakłóconych dostaw energii oraz ciepła systemowego i pełni ważną rolę gospodarczą, w skali całego kraju, jak i poszczególnych regionów. Równocześnie jest to miejsce pracy dla przeszło 40 tysięcy osób. Z tego względu oddziaływanie PGE na społeczeństwo stanowi kluczowy czynnik ESG, którym Grupa się kieruje w prowadzeniu swej działalności.
Transformacja energetyczna Grupy PGE przeprowadzana jest w taki sposób, aby zachodzące zmiany odbywały się z uwzględnieniem i poszanowaniem w tym procesie:
Interesów i potrzeb lokalnej społeczności
Administracji terytorialnej
Inwestorów i biznesu
Potrzeby środowiska naturalnego
Tworzenie nowych miejsc pracy dla pracowników dzisiejszego sektora węglowego
Grupa PGE dba o to, aby przedsiębiorcy oraz pracownicy branży energetycznej, jak również mieszkańcy regionów węglowych, byli częścią całego procesu transformacji i aktywnie w nim uczestniczyli.
Transformacja regionów górniczych i wydobywczych jest zadaniem złożonym, trudnym i ambitnym. Z tego względu konieczne są kompleksowe działania, które pozwolą na maksymalne zabezpieczenie lokalnej społeczności. Szczególnie dotyczy to pracowników kopalni i elektrowni oraz ich rodzin, którzy w sposób bezpośredni narażeni są na skutki transformacji regionów węglowych. Ważne jest także utrzymanie potencjału gospodarczego regionów, które od kilku dekad w silnym stopniu zależne są od działalności kopalni i elektrowni. Kluczowe jest również zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego regionu i całego państwa w procesie stopniowego ograniczania działalności aktywów węglowych.
Projekty transformacyjne realizowane przez Grupę PGE na obszarze regionu łódzkiego i dolnośląskiego wpisują się w proces zmiany miksu energetycznego w Polsce w kierunku nisko- i zeroemisyjnym.
W Grupie Kapitałowej PGE opracowana została koncepcja transformacji dla kompleksów energetycznych w Bełchatowie i Turowie. Zakłada ona między innymi dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii (głównie w obszarze fotowoltaiki i lądowych farm wiatrowych), a także ambitne projekty inwestycyjne, służące stabilizacji mocy wytwórczych oraz wzmacnianiu spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej.
Niezależnie od procesu wydzielania aktywów węglowych – Grupa PGE pozostanie aktywna w dzisiejszych regionach węglowych, zarówno jako doświadczony inwestor w procesie transformacji energetycznej, jak również inicjator działań wspierających rozwój gospodarczy tych obszarów.
Grupa PGE, w skład której wchodzi spółka PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna oraz spółki zależne, świadczące usługi wsparcia na potrzeby elektrowni i kopalni, jest największym pracodawcą w regionie Bełchatowa.
Obecnie w elektrowni i kopalni w Bełchatowie oraz centrali spółki PGE GiEK zatrudnionych jest prawie 7 700 osób.
Kompleks energetyczny w Bełchatowie
Aby zmniejszyć lukę zatrudnienia w regionie, która będzie skutkiem stopniowego ograniczania pracy kopalni i elektrowni, PGE planuje na przestrzeni najbliższych kilkunastu lat realizację wielu przedsięwzięć, wśród których znajdują się zarówno działania związane z rozwojem odnawialnych źródeł energii, jak i projekty z zakresu rekultywacji terenu, a także projekty prospołeczne, jak funkcjonujące już Centrum Rozwoju Kompetencji.
PGE przygotowała koncepcję transformacji, która w sposób komplementarny prezentuje plan projektów inwestycyjnych wraz z ich uzasadnieniem i harmonogramem. W przypadku regionu łódzkiego, gdzie działa Kompleks Energetyczny Bełchatów, przedstawia ona konkretne projekty inwestycyjne na lata 2021 – 2043 realizowane zarówno przez Grupę PGE, jak i projekty komplementarne, realizowane poza Grupą PGE, dzięki którym łącznie może zostać stworzone ponad 15 tys. nowych miejsc pracy w nowoczesnych sektorach gospodarki. Realizacja tego ambitnego planu jest uzależniona od zaangażowania wielu podmiotów, również na szczeblu całego kraju – przekracza bowiem wyłączne możliwości Grupy Kapitałowej PGE.
Są to między innymi takie projekty, jak:
Projekty farm wiatrowych o mocy do 50 MW
Farmy fotowoltaiczne o mocy do 200 MW
Magazyny energii o mocy do 200 MW
Sprawiedliwa transformacja – region Bełchatów 2043 rok
W 2023 roku kontynuowane były prace przygotowawcze dla projektów inwestycyjnych dotyczących budowy , w szczególności obejmujące przeprowadzenie weryfikacji stabilności gruntów planowanych do posadowienia nowych instalacji. W 2023 przeprowadzono również przetarg na budowę Kleszczów o mocy 50 . Realizacja tego projektu przewidziana jest już na lata 2024-2025. Projekt będzie realizowany w spółce celowej, której udziałowcem jest Gmina Kleszczów, co zapewni partycypację lokalnej społeczności w transformacji regionu. Projekt ten ubiega się również o dofinansowanie w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.
Centrum Rozwoju Kompetencji w Woli Grzymaliniej – wspieramy kształcenie zawodowe
Ważnym krokiem w przygotowaniu pracowników związanych z Kompleksem Bełchatów do sprawiedliwej transformacji energetycznej było utworzenie Centrum Rozwoju Kompetencji Województwa Łódzkiego i PGE Polskiej Grupy Energetycznej S.A. w Woli Grzymalinej (CRK). We wrześniu 2023 roku ośrodek podsumował pierwszy rok działalności w zakresie kształcenia zawodowego i wsparcia mieszkańców regionu
CRK jest miejscem stwarzającym możliwość kształcenia i rozwoju kwalifikacji pracowników branży energetycznej, przebranżowienia pracowników sektora energetyki konwencjonalnej oraz mieszkańców regionu łódzkiego zainteresowanych zmianą lub zdobyciem nowych kwalifikacji.
Kształcenie obejmuje szeroko pojętą problematykę odnawialnych źródeł energii, ich zasobów, pozyskiwania, projektowania i wykorzystywania w obszarze energetyki słonecznej, wiatrowej, geotermalnej, energetyki wodnej, a także zagadnienia dotyczące technologii odnawialnych źródeł energii, ekologicznych skutków przetwarzania energii, podstaw prawnych ochrony środowiska i rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce i na świecie.
Z oferty CRK w roku 2023 korzystało 91 słuchaczy biorąc udział w Kwalifikacyjnych Kursach Zawodowych na kierunkach:
- Technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej,
- Technik automatyk,
- Technik spawalnictwa,
- Technik informatyk,
- Technik programista.
CRK prowadzi również projekty dofinansowane ze środków publicznych, m.in. projekt: „Wsparcie na Nowy Start zawodowy”, realizowany z funduszy europejskich oraz ze środków województwa łódzkiego.
Projekt skierowany był do osób fizycznych pracujących, uczących się i/lub zamieszkujących na terenie jednego z siedmiu powiatów woj. łódzkiego (bełchatowskiego, piotrkowskiego i Piotrkowa Tryb., radomszczańskiego, łaskiego, pabianickiego, pajęczańskiego). Wsparciem objętych zostało 68 osób (w tym 55 proc. kobiet), które:
- utraciły pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie nie dłuższym niż 6 m-cy przed dniem przystąpienia do projektu;
- są przewidziane do zwolnienia lub zagrożone zwolnieniem z pracy z przyczyn niedotyczących pracownika (min. 20 osób).
Projekt realizowany był w okresie od 1 lutego 2022 roku do 30 listopada 2023 roku.
Kolejny realizowany ze środków publicznych projekt to „Zwiększenie kompetencji i podniesienie kwalifikacji słuchaczy oraz nauczycieli Centrum Rozwoju Kompetencji Województwa Łódzkiego i PGE Polskiej Grupy Energetycznej w Woli Grzymalinej”. Jego efektem było m.in. podniesienie kwalifikacji 130 słuchaczy, zwiększenie kompetencji 16 nauczycieli oraz dostosowanie oferty kształcenia i doposażenie placówki w nowoczesny sprzęt wspierający kształcenie zawodowe adekwatne do potrzeb rynku pracy.
W ramach projektu zakupiony został nowoczesny sprzęt komputerowy, w nowe urządzenia wyposażona została pracownia spawalnictwa, i automatyki oraz zakupione zostały normy z Polskiego Komitetu Normalizacyjnego. W ramach kursów spawania przeszkolono 50 osób, a 100 osób ukończyło kurs Instalatora Systemów Fotowoltaicznych UDT z uprawnieniami elektrycznymi. Dla nauczycieli zorganizowano m.in. kurs języka angielskiego, z zakresu automatyki, spawalnictwa i oraz zarządzania w energetyce. Projekt realizowany był w okresie od 1 sierpnia 2022 roku do 31 grudnia 2023 roku.
91
słuchaczy skorzystało z oferty CRK biorąc udział w Kwalifikacyjnych Kursach Zawodowych
68
osób zostało objętych wsparciem w projekcie „Wsparcie na Nowy Start zawodowy” realizowanym z funduszy europejskich oraz ze środków województwa łódzkiego
130
słuchaczy podniosło kwalifikacje, a 16 nauczycieli zwiększyło kompetencje w ramach projektu „Zwiększenie kompetencji i podniesienie kwalifikacji słuchaczy oraz nauczycieli Centrum Rozwoju Kompetencji Województwa Łódzkiego i PGE Polskiej Grupy Energetycznej w Woli Grzymalinej”
50
osób przeszkolono w ramach kursów spawania
100
osób ukończyło kurs Instalatora Systemów Fotowoltaicznych UDT z uprawnieniami elektrycznymi
Fundusz Sprawiedliwej Transformacji
PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. już od 2020 roku podejmuje szereg działań wspierających regiony łódzki oraz dolnośląski w staraniach o środki finansowe z unijnego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST), aktywnie uczestnicząc w pracach nad stworzeniem:
- Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji dla województwa łódzkiego,
- Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji dla województwa dolnośląskiego (w odniesieniu do obszaru powiatu zgorzeleckiego),
- Krajowego Planu Sprawiedliwej Transformacji,
Każdorazowo postulowane jest uwzględnienie w tych dokumentach potrzeb regionu łódzkiego i dolnośląskiego (subregion zgorzelecki).
Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 24 czerwca 2021 roku, przeznaczony jest na łagodzenie negatywnych skutków społecznych i społeczno-gospodarczych transformacji klimatyczno-energetycznej w tzw. regionach węglowych. PGE S.A. podjęła intensywne i liczne starania, aby region łódzki (na terenie którego funkcjonuje Kompleks Energetyczny Bełchatów) oraz subregion zgorzelecki (z Kompleksem Energetycznym Turów) zostały uznane przez Komisję Europejską (KE) za „regiony węglowe” w rozumieniu Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, tym samym uzyskując dostęp do wsparcia z unijnego Funduszu (oraz szerzej – Mechanizmu) Sprawiedliwej Transformacji.
Środki z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji będą mogły być przeznaczone, m.in. na:
Działania związane z tworzeniem nowych miejsc pracy
Szkolenia pracownicze ułatwiające przekwalifikowanie i poszerzanie kompetencji zawodowych pracowników zatrudnionych dotychczas w sektorze węglowym
Odtwarzanie potencjału gospodarczego regionu
Dywersyfikację i modernizację lokalnej gospodarki
Przedsięwzięcia ułatwiające rozwój odnawialnych źródeł energii
Projekty wspierające rekultywację terenów pogórniczych
i powydobywczych
PGE S.A. uczestniczyła w konsultacjach kolejnych wersji projektów Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji i Krajowego Planu Sprawiedliwej Transformacji. W 2023 roku PGE przekazała również administracji dane i prognozy niezbędne do ewentualnej aktualizacji obowiązującego Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji Województwa Łódzkiego.
5 grudnia 2022 roku Komisja Europejska zatwierdziła pięć planów sprawiedliwej transformacji dla Polski, w ramach których ok. 3,85 mld euro będzie dostępne dla pięciu polskich regionów na transformację w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Środki z FST wesprą transformację klimatyczną obszarów górniczych: na Śląsku, w Małopolsce, Wielkopolsce, na Dolnym Śląsku i w Łódzkiem.
Zaangażowanie PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., a także przekazane administracji lokalnej i państwowej oraz Komisji Europejskiej informacje oraz dane i prognozy związane z działalnością Elektrowni Bełchatów – miały kluczowe znaczenie w procesie konsultacji z KE i zdecydowały o pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej w sprawie regionu łódzkiego. Dla regionu łódzkiego przeznaczono 369,5 mln euro z FST. Środki mają wesprzeć m.in. pracowników zatrudnionych obecnie w Elektrowni Bełchatów, a także w sektorze wydobywczym i sektorach pokrewnych. KE podkreśla, że m.in. dzięki szkoleniom pracownicy zdobędą nowe umiejętności i zostaną przygotowani do pracy w nowych „zielonych sektorach”.
W odniesieniu do pozytywnej decyzji KE dotyczącej województwa dolnośląskiego – Komisja Europejska postanowiła o przyznaniu środków dla tego regionu w całości podregionowi wałbrzyskiemu, z całkowitym pominięciem, m.in. podregionu zgorzeleckiego. Spośród 581,5 mln euro przyznanych przez Komisję w ramach FST dla Dolnego Śląska – środki w całości otrzyma podregion wałbrzyski. Grupa PGE ze względu na działalność Elektrowni Turów w powiecie zgorzeleckim, od początku podkreślała znaczenie tego podregionu województwa dolnośląskiego, postulując, aby środki z FST zostały przyznane zarówno podregionowi wałbrzyskiemu, jak i zgorzeleckiemu. Ostatecznie Komisja Europejska uznała, że środki z obecnej edycji FST mogą trafić tylko do regionów, w których nastąpią jakiekolwiek wyłączenia podstawowych jednostek wytwórczych (bloków) do 2030 roku. Biorąc pod uwagę planowany dotąd harmonogram wygaszania Elektrowni Turów – podregion zgorzelecki będzie mógł starać się o środki z FST w kolejnej edycji tego funduszu i może liczyć na wsparcie Grupy PGE.
~3,85 mld EUR
będzie dostępne dla pięciu polskich regionów na transformację w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji
369,5 mln EUR
z FST przeznaczono dla regionu łódzkiego
581,5 mln EUR
otrzyma podregion wałbrzyski w ramach FST dla Dolnego Śląska
Grupa PGE zamierza skutecznie realizować kolejne ambitne projekty inwestycyjne i systemowe na terenie województwa łódzkiego i dolnośląskiego zarówno z wykorzystaniem środków finansowych w ramach Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji, jak i niezależnie od nich.
PGE dopuszcza też możliwość modyfikacji opracowanych przez siebie projektów, wpisujących się w sprawiedliwą transformację,
w zależności od m.in. przebiegu procesu postępowania konkursowego w ramach aplikowania o środki z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji tak, aby finansowanie tych przedsięwzięć było jak najbardziej efektywne z perspektywy Grupy PGE i zarazem, aby działania te w jak najlepszy sposób służyły regionom i lokalnej społeczności.
Zatwierdzenie Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji otwiera drogę do specjalnego finansowania w ramach pozostałych dwóch filarów Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji: systemu sprawiedliwej transformacji InvestEU oraz instrumentu pożyczkowego na rzecz sektora publicznego, który łączy dotacje Komisji z pożyczkami Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Dlatego też, pozytywna decyzja Komisji Europejskiej o objęciu województwa łódzkiego dostępem do Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (która możliwa była dzięki kluczowemu zaangażowaniu ze strony PGE Polskiej Grupy Energetycznej S.A.) oznacza nie tylko realną pomoc dla regionu łódzkiego i jego mieszkańców (szczególnie pracowników Kompleksu Energetycznego Bełchatów), ale stwarza również dla Grupy Kapitałowej nowe możliwości w ramach całego Mechanizmu Sprawiedliwej Transformacji. Grupa Kapitałowa PGE nadal będzie aktywnie uczestniczyć w staraniach o jak najbardziej efektywne wykorzystanie szans wsparcia działań inwestycyjnych ze środków unijnych i krajowych.
Niezależnie od wsparcia w zakresie pozyskania środków z FST – PGE planuje i realizuje na obydwu wspomnianych obszarach kolejne projekty inwestycyjne (m.in. ambitne przedsięwzięcia z zakresu energetyki odnawialnej), które przygotowują te regiony na transformację energetyczną.